Nếu bạn đã từng dành thời gian mua sắm cà phê tại quán cà phê địa phương yêu thích hay các cửa hàng trực tuyến, thì gần như chắc chắn rằng bạn đã đọc qua các mô tả trên túi trong lúc đưa ra quyết định. Những mô tả như vị caramen và mận sẽ đọng lại trong bạn một thời gian dài, hay blackberry và ca cao, hương hoa cam được in một cách dễ thấy giống như một mã số bí mật được làm ra để cho những người có kiến thức giải khóa. Bạn không cô đơn đâu nếu phản ứng ban đầu của bạn đối với những tuyên bố không tưởng này là một hỗn hợp của sự bối rối, tò mò và không tin tưởng nhưng, liêu bạn đã bao giờ tự hỏi rằng “họ có nói thật không?” hoặc “chờ đã, đây là cà phê có hương vị hay loại bình thường?” thế thì bài viết này sẽ hướng dẫn bạn trên hành trình thỏa mãn giác quan của riêng bạn, và cuối cùng là gây ấn tượng với bạn bè với khả năng nếm cao cấp của bạn.
Cà phê có thể có vị khác ngoại trừ hương cà phê chứ?
Hãy dành một chút thời gian ở đây để trả lời một câu hỏi thực tế là “Bạn có thể thực sự nếm tất cả những hương vị đó trong cà phê không?” Không cần quá kỹ thuật, câu trả lời là: hoàn toàn có thể! Cà phê rang chứa hàng trăm hợp chất hữu cơ với nồng độ khác nhau, và nhiều hợp chất đó đóng vai trò là hương vị cơ bản cho tất cả các loại hương vị; axit hữu cơ có thể làm cho cà phê giòn hoặc có màu sáng như trái cây tươi, đường caramen có thể làm cho cà phê ngọt như kẹo bơ cứng hoặc mật ong, và các hợp chất đắng như sô cô la đen hoặc rượu vang đỏ có thể khiến hương vị cà phê tinh tế hơn. Trên thực tế, World Coffee Research đã phát triển toàn bộ Sensory Lexicon để hướng tới một danh sách toàn diện các hương vị được tìm thấy trong ly cà phê buổi sáng của bạn. Vì đây là Lớp Cà phê 101, chúng tôi sẽ không đi sâu vào tất cả 14 loại hương vị mà Lexicon giải thích chi tiết, nhưng cũng tốt khi biết rằng tài nguyên miễn phí này có sẵn cho mọi người sử dụng nếu bạn thấy mình quan tâm đến những đề xuất chính thức cho các hương vị và hương thơm đặc biệt.
Bạn hoàn toàn không cần biết tại sao cà phê có thể có nhiều vị như thế, nhưng nếu bạn sẵn sàng chấp nhận rằng cà phê có thể có một số hương vị đa dạng nhất của hầu hết các sản phẩm nông nghiệp thì bạn sẽ có một khởi đầu tuyệt vời.
Nên thử vị gì: Cà phê vị 101
Trái cây: Điều này nghe có vẻ khó hiểu với một số người, nhưng hương vị trái cây là mô tả phổ biến nhất được tìm thấy trong cà phê đặc sản; chúng ta có thể cảm ơn vị chua cà phê về trải nghiệm thú vị (và có lẽ bất ngờ) này. Nếu vòm miệng của bạn đang gửi tín hiệu tới não của bạn như chua sáng, chát, chảy nước miếng hoặc thậm chí chua thì khả năng là bạn đang trải nghiệm hương vị trái cây.
Vị ngọt: Ngọt có thể hoặc không phải là câu trả lời của bạn bạn khi bạn nghĩ về hương vị yêu thích của mình, và phải thừa nhận rằng vị ngọt trong cà phê không phải lúc nào cũng giành được tình yêu khi mọi người nghĩ về các loại bánh ngọt và đường. Do quá trình caramel hóa xảy ra trong quá trình rang, nên độ ngọt thường được cảm nhận là loại đường có màu nâu hoặc sẫm màu như mật ong, xi-rô cây thích hoặc caramel.
Savory: Vị hạt dẻ, vị hăng, đất, hoặc thậm chí vị rang, hương vị thơm ngon thường mang rất nhiều các yếu tố trong cà phê. Thưởng thức cà phê là một điều tuyệt vời, nhưng cũng cần phải nhắc nhở bạn rằng không phải mọi hương vị trong mỗi tách cà phê đều sẽ ngon. Nấm, thuốc lá hoặc cà chua có thể không phải là sở thích của bạn, nhưng cũng đừng ngại nói ra quan điểm của mình.
Vị đắng: Mặc dù đắng không phải là hương vị mà người ta thường sử dụng để quảng cáo cho tách cà phê của mình, nhưng phải nói rằng nếu không có nó thì cà phê cũng không còn là cà phê nữa. Trên thực tế, bản thân caffeine có vị đắng tự nhiên nhiều đến nỗi dung dịch caffeine được sử dụng làm cơ sở để hiểu vị đắng trong Sensory Lexicon. Vị đắng mang lại sự cân bằng cho tất cả các hương vị khác trong cốc; nó có thể thêm các lớp hương vị như sô cô la đen hoặc vụn ca cao, hoặc thậm chí hoàn thiện hương vị trái cây như tạo ra vị kết thúc đắng cho một quả dâu tây.
Từ việc nếm thử đến hương vị và hơn thế nữa
Nhìn lướt qua bất kỳ hình thức phân loại cà phê hoặc danh sách mô tả hương vị cũng sẽ giúp bạn biết rằng có nhiều ý nghĩa trong tách cà phê hơn là chỉ đơn giản nếm thử. Độ chua, mùi thơm, sự cân bằng, trọng lượng, sự rõ ràng, kết thúc và cảm giác miệng là tất cả những yếu tố góp phần vào trải nghiệm của bạn và đáng để xem xét khi bạn tiếp tục phát triển thành chuyên gia nếm. Đây có thể là những trải nghiệm tinh tế có ý nghĩa hơn là việc nhận thức về vị giác của bạn. Đừng nản lòng nếu chúng có vẻ hơi phức tạp lúc mới bắt đầu (tôi thực sự không thể nói cho bạn biết tôi đã được giải thích về độ chua bao nhiêu lần trước khi tôi hiểu vấn) Và không cảm thấy như bạn cần phải làm chủ những điều này từ việc di chuyển. Thoải mái với việc nếm thử trước sẽ giúp những thứ này dễ nắm bắt hơn về sau, nhưng theo thời gian, bạn có thể học cách xác định những thứ này giống như bạn có thể học cách phân biệt một quả táo với quả lê!
Độ chua: Khi chúng ta nói về độ chua trong cà phê pha, chúng ta không đề cập đến mức độ pH của nó (thường nằm trong khoảng số 5 trên thang đo pH, làm cho nó chua hơn dưa chuột và ít chua hơn táo). Thay vào đó, độ chua trong cà phê là về cách cảm nhận trên vòm miệng của bạn (tách biệt với kết cấu của nó), Thường được nói về việc sử dụng các từ như sống động, tannic, êm dịu hoặc sắc nét. Cà phê của bạn có tạo ra ấn tượng của rượu vang đỏ không? Nước táo? Cam quýt tươi? Mứt ? Độ chua là một yếu tố quan trọng trong các trải nghiệm đó.
Aroma: Hương thơm bản chất rất đơn giản, nhưng tầm quan trọng của nó trong cà phê thì không gì có thể sánh kịp. Hương vị (vị giác) và mùi (khứu giác) kết hợp với nhau trong não để tạo ra những gì bạn trải nghiệm như hương vị, điều đó có nghĩa là mùi thơm từ ly cà phê sẽ báo cho đầu lười bạn cần mong đợi những gì kể cả trước khi bạn có cơ hội uống một ngụm! Cà phê có thể có mùi trái cây, hoa, mặn, rang, và nhiều hơn nữa; đừng đánh giá thấp chiếc mũi của mình trong lần tiếp theo lặn mình trong những ly cà phê ngon tuyệt.
Cân bằng: Với rất nhiều thuộc tính khác nhau để xem xét thì điều quan trọng là phải đảm bảo rằng tất cả các yếu tố đều hòa hợp với nhau. Liệu độ chua quá nhẹ cho hương vị trái cây mà bạn đang nếm? Hay kết cấu của nó khêu gợi vị giác trong phần mô tả hương sô cô la bạn yêu thương? Sự cân bằng sẽ xem xét cả tách cà phê và cho bạn biết mỗi thành phần hòa quyệt với tất cả các thành phần khác như thế nào.
Trọng lượng / Kết cấu: Đây sẽ là những ấn tượng xúc giác thực tế mà bạn có được trên vòm miệng của mình, trải dài từ nhạt nhẽo đến đậm đặc. Trọng lượng và kết cấu sẽ thay đổi dựa trên loại hạt cà phê bạn sử dụng, phương pháp pha cà phê bạn chọn và bộ lọc được sử dụng trong nhà sản xuất đó. Không có một mô tả tốt hay xấu nào cả, nhưng một trọng lượng và kết cấu phù hợp với phần còn lại của các đặc điểm pha cà phê có thể làm nên một tách cà phê ngon hoặc dở tệ
Rõ ràng: Sự rõ ràng là hỏi liệu các thành phần hương vị trong tách của bạn là rõ ràng hoặc bị lẫn lộn. Thuộc tính này sẽ khó đánh giá trước khi bạn đạt được một số thành thạo trong việc xác định hương vị, nhưng sự rõ ràng thường là một đặc tính được đánh giá cao trong số những người yêu thích cà phê.
Finish: Thời gian và chất lượng của dư vị là ấn tượng cuối cùng bạn có về tách cà phê của mình. Liệu hương vị tan biến nhanh chóng? Có phải hương vị lâu dài nhưng cay đắng? Một kết thúc dài và thỏa mãn là lý tưởng cho hầu hết mọi người; một lời nhắc nhở ngọt ngào của tách cà phê tuyệt vời mà bạn được thưởng thức.
Trở thành chuyên gia nếm tốt hơn mỗi ngày
Tất nhiên, giống như tất cả các kỹ năng đáng giá khác, trở thành một chuyên gia nếm cà phê đẳng cấp thế giới cần có mục đích, thực hành và kiên nhẫn. Công việc thực sự của việc tìm kiếm hương vị ẩn trong cốc của bạn là phát triển một danh sách các hương vị ký ức để nhớ lại sau này. Bộ não thực hiện một công việc việc ghi nhớ và phân loại các hương vị một cách thuần phục, nhưng với một chút định hướng, bạn có thể giúp bản thân nhớ lại đầy đủ, kịp thời và chính xác hơn những gì khẩu vị của bạn đang nói! Dưới đây là một vài đề xuất để xây dựng và học cách truy cập danh sách hương vị đó như một chuyên gia.
Nếm mỗi ngày: Không cần phải uống cà phê hàng ngày hoặc phân tích từng ngụm bạn uống, nhưng nỗ lực suy nghĩ thậm chí vài giây về hương vị bạn đang trải nghiệm (trong cà phê, bữa trưa hoặc bất cứ lúc nào) sẽ giúp xây dựng thói quen xem xét hương vị một cách tích cực. Cuối cùng, một khi bạn đã xây dựng thói quen nếm thử chủ động, sẽ dễ dàng tuân theo câu thần chú của các chuyên gia ở mọi nơi: ” luôn luôn nếm mọi thứ”.
Nếm so sánh. Khẩu vị của bạn sẽ học tốt nhất thông qua việc so sánh và đối chiếu các hương vị tương tự. Hỏi các cửa hàng bán cà phê địa phương của bạn nếu có những buổi nếm thử cà phê mà bạn có thể tham dự, hoặc thậm chí tự tổ chức ở nhà. Hãy tập hợp vài người bạn với nhau và thử nếm một vài loại táo khác nhau, sôcôla có hàm lượng ca cao hoặc có nguồn gốc khác nhau, hoặc thậm chí một vài loại phô mai ưa thích. Nói về sự khác biệt của mỗi món và những đặc điểm xác định của nó, ví dụ liệu một quả đào màu vàng ngọt hơn một quả mận đỏ? Điểm khác biệt giữa sô cô la đen và vụn ca cao?
Bước ra khỏi vùng an toàn của bạn. Tìm kiếm những trải nghiệm về hương vị mà bạn không quen thuộc hoặc không nên có một tài liệu tham khảo. Trở thành chuyên gia nếm giỏi thì cần sự phát triển và thử nghiệm liên tục. Hãy mua những loại trái cây mà bạn không nhận ra, gọi món cocktail mà bạn chưa từng thử, quay lại và nếm thứ gì đó mà bạn đã quyết định từ nhiều năm trước là bạn không thích và xem nó có khác biệt gì không.
Tin vào bản năng của bạn. Con người có một trí nhớ hương vị đáng kinh ngạc, và rất có thể bạn đã là một chuyên giả nếm giỏi hơn bạn biết. Đừng ngần ngại viết ra một ghi chú nếm thử hoặc hỏi một người bạn nếu họ nhận ra điều tương tự, học cách nếm không phải là đúng hay sai, và nghe từ những người khác với các danh mục hương vị khác nhau để rút ra bài học là một trong những cách tốt nhất để tìm ra hương vị tiếp theo là gì mà bạn cần nghiên cứu và tìm hiểu.
Bây giờ hãy ra ngoài và nếm thử! Hãy chậm rãi, làm theo trực giác của bạn và luôn sẵn sàng để học một điều gì đó mới mẻ, chẳng mấy chốc bạn sẽ trở thành những người yêu thích baristas và sẽ yêu lấy những người có cùng vị giác tuyệt vời của bạn cùng thiên hướng hoàn thiện khẩu vị của mình.
Chúc mọi người đều thưởng thức vui vẻ,
